Over eten en overeten

Laatst stonden deze foto’s in de krant. Titel van het artikel: Dode zeehond of de kiloknaller op tafel. ’t Is vast niet duidelijk te zien, vandaar even een toelichting: links een gezin uit Ecuador, rechts uit Duitsland. Links negen personen, rechts vier. Links en rechts hun beider weekboodschappen. Ik heb er een tijd geboeid en geraakt naar zitten kijken. In het bijbehorende artikel stond ook veel lezenswaardigs. Zoals dat evenveel mensen op de wereld lijden aan ondervoeding (1 miljard) als 'lijden' aan overvoeding.
In Enschede is een tentoonstelling van foto’s van deze fotograaf, Peter Menzel, te zien en er is ook een fotoboek uitgekomen en dat wil ik eigenlijk wel aanschaffen. Deze fotograaf is de wereld over gereisd en heeft foto’s gemaakt van mensen en hun eet-, koop- en kookgewoontes.

Nu maken De Pollen behoorlijk bewust keuzes: we eten biologisch vlees (maar soms ook niet, te weinig ook vegetarisch) en ook zo mogelijk biologische groente, fruit, meel enzo, maar dan weer meestal geen melkproducten (waarom eigenlijk niet?), we kopen fair trade alternatieven, maar bananen worden natuurlijk altijd hierheen gevlogen of verscheept en onze appeltjes komen uit de Betuwe…, we eten vaak met de seizoenen mee, wat het land op dit moment schaft. Vorige week heb ik een heerlijk stamppotje gemaakt met Edese aardappels, Edese winterwortel, vis (vast uit een verre zee) en een simpel sausje met echte Doesburgse mosterd. Wat gaf dat veel voldoening!
Maar even eerlijk: ik ben niet altijd consequent. Hoe moeilijk is het soms om niet voor het lekkere te kiezen, maar voor het duurzame of het gezonde, niet voor je portemonnee, maar voor de kwaliteit, de eerlijkheid of het milieu, niet voor vijf minuten fietsen naar Appie die alles voor het grijpen heeft, maar voor twintig minuten naar de zorgboerderij met een klein aanbod.
En dan is het ook nog zo, dat het máár om voedsel gaat. Bij groenten maken we andere keuzes dan bij vlees. Maar ook vlees blijft voedsel en blijft van een andere orde dan bijvoorbeeld ons geestelijk voedsel. Ik bedoel: het moet je leven niet gaan overheersen.
En je doet het ook nóóit goed: fair trade komt van ver, van ver is niet goed voor het milieu, als de hele wereld biologisch zou eten, zou de wereld te klein zijn.

In een ander artikel over Michael Pollan, een man met goede ideeën, spreekt hij over de supermarkt en de hoeveelheid voedsel die daar te vinden is die je overovergrootmoeder niet zou herkennen als voedsel en de enorme hoeveelheid voeding die uiteindelijk is gebaseerd op maïs en soja. Dat voedsel is pas eentonig (en zout!), veel eentoniger dan creatief omgaan met eten met de seizoenen mee! Zijn negen regels spreken me wel aan:
1. Eat food. Though in our current state of confusion, this is much easier said than done. So try this: Don’t eat anything your great-great-grandmother wouldn’t recognize as food.
2. Avoid even those food products that come bearing health claims
3. Especially avoid food products containing ingredients that are a) unfamiliar, b) unpronounceable c) more than five in number — or that contain high-fructose corn syrup.
4. Get out of the supermarket whenever possible
5. Pay more, eat less
6. Eat mostly plants, especially leaves
7. Eat more like the French. Or the Japanese. Or the Italians. Or the Greeks.
8. Cook. And if you can, plant a garden
9. Eat like an omnivore

Het blijft zoeken naar een balans. Over eten en overeten gesproken.

Trouwens: mosterd bij de maaltijd helpt bij de vetvertering! Geleerd van de mosterdmolenaar in Doesburg.

Fototentoonstelling Hungry Planet - what the world eats. Foto’s van Peter Menzel, t/m 30 maart, Universiteit Twente Vrijhof Cultuurcentrum, Drienerlolaan 5 Enschede. www.cultuur.utwente.nl. Boek: Peter Menzel (foto’s) en Faith d’Aluisio (tekst), ’Hungry Planet - What the World Eats’, Material World Books / Ten Speed Press 2005, €38,99, ISBN 1 58008 681 0.